امیرجواهری لنگرودی: هرچه به اول ماه مه (۱۱اردیبهشت) روز همبستگی بینالمللی طبقه کارگر نزدیکتر میشویم، خط نگهدارهای این روز، که آبشخورشان نظام ضد کارگری اسلامی حاکم است، جلوترمیآیند وبا مجادله آفرینی و نقشه کشی بیشتربرای این روز، ترمزهای اقتدار خود را بر پیشروی طبقه کارگر میفشارند تا این روز را صاحب شوند.
بحران همه سویهای که متوجه اقتصاد ورشکستهی ایران است، تاثیرشکنندهی خود را در زمینهی کار و کارگری به جا گذاشته است. میتوان گفت: اقتصاد غارتی در کشور شکل گرفت. مادامیکه این گروه از اقتصاد ایران خارج نشوند، خروج از بحران کنونی منتفی است. وضعیت موجود آن نقطهی کوری است که در شرایط فعلی قابل رویت نیست.
در ایران کاسه لیسانی که خود را نمایندهی طبقهی کارگر میخوانند؛ با سازماندهی ستادی که متولی آن خانه کارگر اسلامی است، هرسال برای برگزاری «بالماسکه هفته کارگر» برای شرکت در جلسات بزرگداشت هفته کارگر دعوت به عمل میآورد. تا بالماسکه ای به نام غصبی کارگران به راه بیاندازد. این ستاد امسال علیرغم تلاشی که ازبهمن ماه ۱۴۰۱ برای گزینش «شورای سیاست گذاری و گرامیداشت هفته کارگر» انجام داده و افرادی را برای این منظور منصوب کردند، تا این تاریخ غیر از شهر قزوین، برنامهی خاصی را اعلان نداشته است.
عیدعلی کریمی، دبیرِ خانهِ کارگرِ قزوین ضمن گرامیداشت هفته کارگر با اشاره به نامگذاری امسال از سوی خامنهای به نام سال «مهارتورم و رشد تولید» گفته: «خانه کارگر اعتقاد راسخی به تحقق اقتصاد مقاومتی مهار تورم و رشد تولید دارد و در این راستا تمام تلاش خود را خواهد کرد.» و برنامه هفته را به این شکل ارائه داد: «برگزاری اجتماع بزرگ کارگران در روز کارگر /۱۱ اردیبهشت/ در قزوین، دیدار با ائمه جمعه و خانواده شهدا و جانباز کارگری، دیدار با فرمانداران، بازدید از واحدهای صنعتی موفق و مشکل دار، بزرگداشت مقام زن و تقدیر از کارفرمایان نمونه و کارگران خلاق در روز کارگر». (۱)
روزدوشنبه ۱۴۰۲/۰۱/۲۸ نیز چنانکه اعلام شده، آخرین نشست ستاد بزرگداشت هفته کارگر پیرامون بررسی برنامههای هفته کارگر سال ۱۴۰۲ نشست گذاشتند. در این جلسه که با حضور علیرضا محجوب (دبیرکل مادامالعمر خانه کارگر) برگزارشد، حسن صادقی (رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری)، فتحالله بیات (رییس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی)… ، همچنین نمایندگانی از طرف سازمانها و نهادهایی همچون معاونت فرهنگی- اجتماعی وزارت تعاون ورفاه اجتماعی، فراجا، صدا و سیما، خانه صنعت، معدن وتجارت ایران و دارالقرآن خانه کارگر حاضر بودند و در پایان نشست اعلام شد که «اعم برنامههای پیشنهادی برای هفته کارگر سال ۱۴۰۲ به ارگانها و نهادهای مرتبط با برگزاری مراسم کارگر و همچنین استانها وشهرستانهای سراسر کشور ارسال میشود.» (۲)
مرکز روابط عمومی و امور بینالملل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی «علیحسین رعیتیفرد» با اشاره به نقش کلیدی جامعه کارگری در تحقق شعار امسال خامنهای (مهار تورّم، رشد تولید) گفت: «کارگران به عنوان مهمترین عامل انسانی تولید کالا و خدمات، با اخلاق حرفهای و مهارتآموزی حین کار، وجدان و انضباط کاری، نقشی بیبدیل در افزایش کارآیی و اثربخشی بنگاههای کسبوکار، تقلیل بهینه قیمت تمامشده محصولات، مهار تورم، رشد و گسترش کمی و کیفی تولید برعهده دارند. رویکرد اصلی هفته کارگر بسترسازی رشد تولید و مهار تورم است». (۳)
ما همچنان تماشاگه رازیم؛ هفتهی کارگر را در سال ۱۴۰۲ و میان مخمصهی موجود که همهی ارکان اقتصادی نظام به هم ریخته، «کارگر ایرانی، فرهنگ ایرانی و رشد تولید» نام نهادهاند! در مییابیم که بورژوازی ایران با تراشیدن مضمون جعلی برای این روز بهعنوان «جشن کارگر» تلاش میورزد تا آنرا از محتوی تهی نماید. این خود، ضایع نمودن وجودی این روز است که آنرا از یک روز همبستگی بینالمللی طبقه کارگر به یک هفته بدل میسازند و با فریفتگی و دزد و کلک بازی مثل پیش کشیدن بی دلیل و معنی «فرهنگ ایرانی» تلاش دارند نام کارگر از محتوا تهی و آنرا مصادره به مطلوب کنند. حاکمیت پاسداری از سنت تاریخی و جهانی روز اول ماه مه را بهعنوان «روزهمبستگی بین المللی طبقه کارگر» در حیات طبقه ما در جامعه برنمیتابد و دولتهای ارتجاعی و ضد کارگری یکی پس از دیگری از برگزاری مستقل این روزتوسط خود کارگران جلوگیری کرده ومیکنند. به عنوان نمونه مانند هرسال، چکشیان نامی «تجدید میثاق با امام و شهدا، دیدار جامعه کار و تولید با رهبر و دیدار جامعه کار و تولید با رییسجمهوری را سه برنامهی ویژه «هفته کارگر»خواند» و گویا نهایت ابتکار تکراریشان [!] برگزاری «جشنواره امتنان از کارگران نخبه» است که در آن « ۲۴ نفر از کارگران نخبه و گروههایکاری – شامل ۹ کارگرنخبه و ۳ گروه کارگری، و ۶ واحد نمونه معرفی و از آنها تقدیر به عمل خواهد آمد».طرفه اینکه مدعیاند: « برای برگزیدن و معرفی این افراد و واحدهای نمونه یک فرایند ۷ ماهه را پشت سر گذاشتیم.»( ۴)
در برابر این نمایش فریبکارانه، به نیروی جوان کارگری جامعه که به دلیل سانسور و سرکوب سیستماتیک، با سنتهای مبارزاتی و تاریخچه و سنت اول ماه مه آشنایی نداشته و چیز زیادی نمیداند؛ باید گفت: این روز نه «جشن کارگر»، نه «روز جهانی کارگر» بلکه «روز همبستگی بینالمللی طبقه کارگر جهان» است و نباید آنرا به مثابه دیگر روزها دید. همهی مخالفان این طبقه که ۳۶۴ روز در برابر خواستهها و مطالبات طبقه کارگر ایستادند حاضرنیستند،همبستگی طبقاتی کارگران در این روز را به رسمیت بشناسند و ریاکارانه و به شیوه عوامفریبانه دجالگان سرمایه داری از مصاف یک سال آنان با عنوان کارگران شریف وغیرتمند و وطن پرست یاد کنند و به دروغ میگویند: ما نه یک روز بلکه هفت روز موجودیت شما را به حساب میآوریم و بدان ارج مینهیم.
کافی است به برنامهی اعلان شدهی هرساله و برنامهی مشخص استان قزوین نظر اندازیم. کارگر را به صف میکنند تا به دیدار امام جمعه شهر راهی گردد؛ در حالیکه این امام جمعه مفت خوراست که به طبقه کارگر و تولید روزانهی او نیازمند است و باید به سراغ کارگر برود و دست او را ببوسد و بفشارد. اگرهمین پاکبانان شریف شهرقزوین، یکی دو روز در اعتراض به عدم دریافت حقوق معوقهاش دست از کار بکشد و اعتصاب کند، بوی گند آشغال تمام شهر و خود امام جمعه آشغال را برمیدارد؛ آنوقت این کارگر است که باید به دیدن امام جمعه برود، به محضرفرمانداربرسد؟
این جماعت چه خدمتی برای کارگران میکنند و چه فایدهای دارند که باید به مناسب روز جهانی خود نیز، گردن گذارامام جمعه و فرماندار شهر باشند؟ یا در تهران سر قبرآقا حاضر گردند و سجده نمایند. روشن است که سرما یهداران و دیگر دشمنان طبقه کارگر در این روز با وارونه سازی همهی شالوده و روح اول ماه مه و مبدل کردن آن به روز فداکاری و وظیفه شناسی کارگر در برابر امام جمعه، فرماندار و کارفرما تا آنجا با وقاحت عمل کنند که به عینه در نظام پیشین صورت میگرفت. در این روزکارگرنمونه برمیگزینند تا نمونهای از سرسپردگی واخلاص به چرخهی سرمایه و کارفرما، جانفشانی تام وتمام نسبت به او و قناعت یعنی توقع کمتر از کارفرما و مسئولان در برابرخواستهایش را بدل به ترفندی نمایند که اصل سطوح مطالبات بی پاسخ ماندهی کارگران در این روز فراموش گردد.
باید با صدای بلند گفت: انتخاب کارگرنمونه در اول ماه مه یکی ازنابکارانهترین آفات خرابکارانهی بورژوازی علیه سنت تاریخی این روزاست که میبایست علیه آن به شدت مخالفت و به نوعی مقابله نمود. بورژوازی با این انتخاب دراساس کارگران را به خوب و بد تقسیم و به مضمون همبستگی کارگری نشانه میرود. باید بگویم: در این بالماسکه کارآفرینی امتیازبخش به آن کارگرانی که بهعنوان مدل و سرمشق خوشبختی به چرخهی سرمایه داری اشکبوس ایران یاری میرسانند و جایزه و مدال افتخار دریافت میدارند، به جای احساس افتخار، باید بهدور نگهداشته و منزوی شوند.
بورژوازی افسارگسیختهی ایران درمعیت رژیم ضد کارگری اسلامی، با بیرون کشیدن چاشنی همبستگی کارگری از دل تدارک روز کارگر و روز جهانیاش، در اردیبهشت ماه سال گذشته، با دستگیری آنیشا اسدالهی و کیوان مهتدی، رضا شهابی، حسن سعیدی، رسول بداقی، محمد حبیبی، جعفرابراهیمی، سبعانهترین تهاجم به همسنگری معلمان و کارگران که تدارک روز خود را با شمایل واقعی همایش اول ماه مه تدارک میدیدند، کرد. فعالین کارگری که هنوزبه خیابان نیامده، شبانه ودزدانه ربوده و برپایه اتهامات نخ نما،حکم های سنگین گرفتند، زندانی شدند و تا کنون در زندانند. در بوق وکرنای عفو عمومی، هیچیک ازآنان که رسولان دفاع ازمنافع طبقه خود بودهاند، آزاد نشدند و هنوز در زندانند. آنگاه که برای چند صباحی نظیر آنیشا اسدالهی، سپیده قلیان، محمد حبیبی، کیوان صمیمی، از زندان بیرون میآیند، دیگر بار یا احضار و یا دستگیر میگردند.
برای ما جوهرِ روزِ جهانی کارگر، اول ماه مه (۱۱ اردیبهشت) روز اتحاد و همبستگی طبقاتی چه در سطح ملی و چه درسطح بین المللی آن است. اگر به این نمایش بالماسکه یک هفتهای نگاهی بیندازیم؛ از دست بوسی امام جمعه تا زیارت سر قبر آقا، رفتن به جماران، کاخ و پایگاه سرمایه داران یقه بسته و عجوزههای عمامه بسر، به مانند دیگر روزها هیچ احتیاجی به همبستگی بین کارگران ندارد، باید این روز را به مانند روزپرستار، روز مادر، روزکودک و یا روزعشاق دید.
این درحالیستکه در ایران و در سراسر جهان اول ماه مه در کالبد دو طبقهی اجتماعی تجلی مییابد. از یک سو روز اول ماه مه، روز اتحاد میان کارگران به مثابه طبقه اجتماعی ما یعنی طبقه استثمارشونده است و از دیگر سو، اتحاد کارفرمایان، بهزعم حاکمیت اسلامی کارآفرینان، یعنی اتحاد طبقهی زالو صفت استثمار کننده یا همان طبقه بورژوازی در برابر طبقهی ما.
یادمان نمیرود ولازم مینماید که با فریاد بگوئیم: این روز، روز جهانی اتحاد طبقهی استثمارشوندگان در برابر طبقه استثمارکنندگان است. بهعبارتی (طبقه علیه طبقه) یعنی روز همبستگی مبارزاتی است. قرار نیست طبقه کارگر را به صرف تدارک برنامه ازبالا کشان کشان به پابوس امام جمعهها برد! چهرههای شاخص و سازمانگر کارگر و معلم را دستگیر نمود به زندانها کشاند! بدل ساختن و مسخ نمودن این سنت رزمی به یک نمایش بزم مانند، مسخره و بالماسکهی یک هفتهای با صرف هزینههای میلیونی و بخور بخور و بریز و به پاش مزدوران حکومتی هیچ رهگشایی در ذات روز اول ماه مه را با خود نداشته و ندارد، و خانه کارگر و همهی همپالگی آنان، تنها و تنها آب در هاون میکوبند و سردمداران چماق بهدست آنان ازعلیرضا محجوب (دبیرکل خانه کارگر)، حسن صادقی (رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری)، فتحالله بیات (رئیس اتحادیه کارگران قراردادی وپیمانی)، حسین حبیبی (دبیرِ کانون شوراهای اسلامی کار استان تهران)، محمد اسماعیل حقپرستی (دبیرِ اجرایی خانه کارگر تهران)، فاطمه وحدت (دبیر اتحادیه زنان کارگر)، اسرافیل عبادتی (مدیرمسئول روزنامه کار و کارگر)، پرویز نصیری (معاون امور اعضا وآموزش خانه کارگر) و آن دیگران تنها و تنها خاک بر چشم کارگران ایران میپاشند که باید افشا و از رده خارج گردند.
درچنین هنگامهای که اول ماه مه (یازدهم اردیبهشت) در برابر ما است، اشخاصی را که درلیست بالا آگاهانه ومسئولانه کنارهم جای دادم، اینگونه میفهمم،هیچیک وهیچیک از این جماعت شعارها، مطالبات، قطعنامهها و سازماندهی چنین روزی که – من در همین یادداشتم – همه عناصرآنرا برشمردم و استقلال عمل کارگران در این روز را کاملاً از بورژازی و دولت،ارگانها وعوامل وابسته به آن منفک دانستم، نمیپذیرند.
باید با صراحت گفت:اعلام «هفته کارگر»نمیتواند به ضرورتهای پیش روی همهی مطالبهگران جامعه پاسخ دهد و با عینک حضرات – یادشده – جنبهی بین المللی این روز را بهنمایش بگذارد.
این جماعت نه به یک دلیل، بلکه به دهها و صدها دلیل نمیتوانند جنبه بین المللی روز اول ماه مه را در برنامهی خود جای دهند. این نکته قابل طرح است، شما وقتی جامعهی جهانی واستقلال عمل جنبش سندیکایی واتحادیهای را درهیچ عرصهای برنمیتابید و از موجودیت کارگران در برابر بورژوازی خودی نمیتوانید دفاع کنید،چگونه هست که در برابر بورژوازی جهانی از طبقهی جهانی کارگران، میتوانید حمایت نمایید؟!! ما چند سال پیش مضحکهی رودررویی شما با کارگران افغانی را در دل نمایش اول ماه مهتان دیدیم.
واقعبینانه باید گفت: اول ماه مه بر ایدهی همبستگی و اتحاد کارگران همه و همهی کشورها بهمثابه یک طبقهی جهانی که فعلاً در تعدد و بیگانگی کشورها و ملتها شقه شقه شدهاند، استواراست و ازهمین رو بر پرچم این روز نوشته شده است: «زنده باد اول ماه مه، روز همبستگی بین المللی طبقه کارگر» و این مهم درفهم بالماسکهی هفته کارگر شما جایی نداشته و ندارد، حتی اگرهفت ماه تلاش کنید برای هفت روز و هفتاد سال بر این مستند خودساخته بنشینید،هیچ تغییری در اصل ماجرا که نمایشی پوچ و بی معنی و ضد کارگری به نام کارگران است نمیکند!
برای طبقهی ما دفاع از موجودیت مبارزهی طبقاتی در این روز، برپایهی پیگیری خواستههای بی پاسخ ماندهی زنان، معلمان، بازنشستگان، دانشجویان و همهی لایههای کارگران جامعه است و وجه برجستهی مشترک آنرا برای تمامی مزد و حقوق بگیران جامعه، موضوع دستمزد میدانیم. فشارهمهی اجتماع کننده در سلسله اعتراضات یازدهم اردیبهشت «روزکارگر» و دوازدهم اردیبهشت «روزمعلم» بهطور یقین به تورم و گرانی و چرایی خانه خرابی طبقه، برسردستمزد اختصاص خواهد داشت. چراکه حل بخش وسیع ملاحظات و مطالبات اولیه تمامی مزد و حقوق بگیران و بازنشستگان در گرو حل این معماست.
امروز آنها که تورم بالای پنجاه درصد را درچرخهی اقتصاد جامعه آفریدند و یا ساختهاند و در عوض دردل ماهها چانه زنی بدون دخالتگری مستقیم نمایندگان واقعی کارگران، حقوق این نیازمندان زحمتکش را بیست وچند درصد بالا بردهاند، چه پاسخی برای «افزایش تورم» و«ورشستگی تولید» جامعهی ویران ما دارند؟
بدون تعارف باید بگوییم: که فاصله هفت ماهه جنبش ژینا «زن، زندگی، آزادی»، هزینهی عمومی این جنبش، مشروعیت زدایی تمام عیاری بود که حاکمیت در فضای غرور ناشی ازیکدست شدن قدرت علیه خویش بین سه قوه (مجلس، دستگاه قضائی و دولت) به راه انداخت. حکومت برخلاف تورم پذیرفته شدهی جهانی و با شدت عملی بی سابقه، این نا آرامیها را سرکوب کرد، ولی نتوانست برای همیشه آنرا خاموش کند، اما جانبداران خود را دچاربحران فزاینده نمود. زیرا آنانی که هیچگاه نداشتند، همواره با نداشتههای خود دست وپا میزنند و در برابرحاکمیت به اشکال مختلفی مقابله و مبارزه میکنند، ولی قشر موسوم به خاکستری جامعه را علیه خود بسیج نمودند.
ازهمین روی، امروزحاکمیت کارش وررفتن با بحران دارو، سرم، مرغ، خوراک دام وبرق، گاز و آب، قیمت ارز، گرانی مسکن و زمین، آنهم درشرایطیست که همسایههای ما پروژههای چند صد میلیاردی توسعه را کلید میزنند. اما نظام اسلامی در مسیر فعلیاش، ثانیه به ثانیه در مسیر تخریب و خانه خرابی مردم قدم برمیدارد. این نظام اگرهیچ دشمنی هم نداشته باشد، مرتب برای خودش دشمن میتراشد وخلق میکند و این یعنی تلاش برای نابودی خود و کل حیات جامعه، اگراین نابودی از سرِ الزام و نوعی سازمان یافتگی و قدرتمندی اقتدارمردم و بازیافت سازماندهی مبارزات آنان در محیطهای کار و زندگی تودهی کارگران فراهم آید؛ میتوان زودتر به نتیجه مطلوب دست یافت.
برای اینکه نتیجهی ویرانگر یک تخریب اجتماعی را باز بشناسیم.حاکمیت از ناراضی شدن مردم گاه متعجب هم میشود! سهشنبه ۱۱مرداد سال گذشته روزنامه اعتماد در گزارشی از افزایش اقدام به خودسوزی وخودکشی بین کارگران در ایران خبرداد و عامل اصلی این اقدام را فقر و وضعیت بد معیشتی عنوان کرده است. به نوشتهی این روزنامه، از ابتدای خردادسال ۱۴۰۱ تا ۹مرداد، ۸ کارگر در اعتراض به مشکلات معیشتی، خود را به آتش کشیدند که علت اقدام به خودسوزی کارگران در ایران اخراج، تعديل، بلاتكليفی بابت قرارداد شغلی، بیپاسخماندن مطالبات وناتوانی در تامين معيشت بوده؛ و دکترحسين راغفر، استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا، در این گزارش گفت:«خودتخريبی يا خودكشی يك مساله دفعهای نيست، بلكه مجموعهای از عوامل بايد دست به دست هم بدهند تا فرد را به استيصال و نااميدی و فشارهای گسترده برسانند. بايد توجه كرد كه عوامل متعددی انباشته شدهاند تا فرد در اوج آسيب روحی مبادرت به خودكشی كند.» (۵)
جمع ببندم: درهر صورت دربرابرتمامی مطالب پیش گفته؛ کاملاً روشن است که کل اردوی کارکشور از دردی مشترک رنج میبرد؛ دردی که جداگانه درمان نمیشود. اگر به خاطر فشار بازداشتها و احضارها و رشتهای ازموانع دیگر نتوانیم یازده اردیبهشت (روز جهانی کارگر) و دوازده اردیبهشت (روزمعلم) را به سرفصل شایستهای از همگرایی و هماهنگی وحضور خیابانی تبدیل کنیم، کار را نیمه کاره رها کردهایم. چرا که تردیدی نداریم که مسیرهمین است و ازهمین مسیرباید رفت.
اعتراضات پرشورمعلمان کشور در تمامی سالهای گذشته به اینسو و تحرکات اعتراضی کارگران در زمانها و مکانهای مختلف از مدرسه تا خیابان و از کارخانه و بعدتر گذر خیابانی و سازماندهی تجمعات مقابل وزارت خانهها، سازمان برنامه، و استانداریها، فرمانداریها، سازمان تامین اجتماعی و مجلس به صورت پیوسته درحال اعتراض به سازوکارهای حاکم بودهاند. اعتصابات مدارس و تجمعات خیابانی معلمان مانند یک کارگاه آموزشی عمل کرده است که طی آن دانشآموزان و نیز بخش بزرگی از مردم، شیوهها و امکانات و ضرورت اعتراض را مشاهده کردهاند و تمامی این تحرکات پشتوانهی سازمانیابی جنبش هفت ماه گذشته را در ابعاد وسیع پوشش داده است. امروزدانش آموزان خود بدل به هدایت گران و نیروی کنترل و سازمانگران مدارس شده و همراه خانوادهی خود در صدد تدارک «کمیتههای حفاظت از مدارس» برآمدهاند. ما امسال در متن جنبش«زن،زندگی، آزادی» وارد اول ماه مه میشویم که درست در دل همین شرایط، تبلور مبارزهی بزرگی را در مقابل نظام فاشیستی اسلامی ایران درکل جامعه ما به نمایش گذاشته وفعالان کارگری ومعلمان ما (رضا شهابی، حسین سعیدی، کیوان مهتدی، داوود رضوی، رسول بداقی، جعفر ابراهیمی، محمد حبیبی، سپیده قلیان و…) که از اردیبهشت گذشته دستگیرشده بودند با پرونده سازیهای نخ نما و ضد کارگری به همراه هزاران هزار نفر همچنان در زندانند. از سویی در آستانهی اول ماه ۱۴۰۲ما شاهد اعتصابات و اعتراضات بههم پیوستهی کارگران پیمانکاری و پروژهای شاغل در شرکتهای نفت، گاز و پتروشیمی، مس، فولاد، معادن و نیروگاهها هستیم که به تدریج وارد اعتصاب در مناطق جنوب کشور پیرامون افزایش دستمزدها و سایر مطالبات بی پاسخ مانده خویش دست به اعتراض وسیع زدهاند.همچنین کارگران مخابرات، پرستاران وبازنشستگان شوش بودیم. اعتراضات کنونی که در شرایط تداوم یک خیزش اعتراضی و رقابت طیف های مختلف برای جلب توجه افکارعمومی صورت می گیرد حاکمیت را در بن بست قرارداده است. روشن است این درد مشترک را باید با سازمان یابی هدفمند و راهگشایی همه جانبه جنبشهای مطالبه محور درمان نمود و هماهنگ در صفی متحد، راه را برای پیشروی دشمن مشترک، سرمایه داری مسلط حاکم، ناممکن ساخت. این کار از ما بر میآید. با همه توان به پیش!
منابع:
۱- خبرگزاری کار ایران – ایلنا – ۲۱/۱۴۰۲/۰۱
https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-13472071349286
۲ – خبرگزاری کار ایران – ایلنا – دوشنبه ۱۴۰۲/۰۱/۲۸
https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-
۳ – خبرگزاری کار ایران – ایلنا – یکشنبه ۱۴۰۲/۰۱/۲۷
https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1348984
۴ – ایران وایر – به نقل ازاعتماد – خودسوزی ۸ کارگر فقط در۷۰ روز
https://iranwire.com/fa/news-1/106247
( ۴)- خبرگزاری کار ایران – ایلنا – دوشنبه ۱۴۰۲/۰۲/۰۴
https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1351181
(۵)- خبرگزاری کار ایران – ایلنا – دوشنبه ۱۴۰۲/۰۲/۰۴
https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1351181
نظر شما در مورد این نوشته چیست؟