گزارش وضعیت آب و هوای جهانی سال دو هزار و بیست و دوی سازمان جهانی هواشناسی که در بیست و یکم آوریل سال جاری منتشر شد، تغییرات مقیاس سیاره را در خشکی، اقیانوس و جو ناشی از سطوح بی سابقه گازهای گلخانه ای و گرما نشان می دهد. از نظر دمای جهانی، سالهای بین دو هزار و پانزده تا دوهزار و بیست و دو، هشت سال گرمترین سالهای ثبت شده بهرغم تأثیر خنککننده یک رویداد لانینا در سه سال گذشته بودند.
ذوب یخچالها و افزایش سطح دریاها – که دوباره در سال دو هزار و بیست و دو به سطح رکورد رسید – تا هزاران سال ادامه خواهد داشت. گزارش «سازمان جهانی هواشناسی» پس از انتشار گزارش وضعیت آب و هوا در اروپا توسط سرویس تغییرات اقلیمی کوپرنیک اتحادیه اروپا منتشر شده است. این گزارش ششمین گزارش ارزیابی پانل بین دولتی تغییرات آب و هوایی (ای پی سی سی) را تکمیل می کند که شامل داده های تا سال دو هزار و بیست و دو است.
برخی از یافته های کلیدی گزارش
میانگین دمای جهانی در سال دو هزار و بیست و دو، یک ممیز پانزده درجه سانتی گراد بالاتر از میانگین هزار و هشتصد و پنجاه تا هزار و نهصد بود. سالهای دوهزار و پانزده تا دوهزار و بیست و دو، هشت گرمترین سال در رکورد دستگاهی به سال هزار و هشتصد و پنجاه بودند. سال دوهزار و بیست و دو دارای رتبه پنجمین یا ششمین گرمترین سال بود. این علیرغم سه سال متوالی خنککننده لانینا بود – چنین لانینا «سهگانه» در پنجاه سال گذشته تنها سه بار اتفاق افتاده است.
غلظت سه گاز اصلی گلخانهای – دی اکسید کربن، متان و اکسید نیتروژن – در سال دو هزار و بیست و یک به بالاترین حد خود رسید. افزایش سالانه غلظت متان از سال دوهزار و بیست تا دوهزار و بیست و یک بالاترین رکورد ثبت شده بود. دادههای بیدرنگ از مکانهای خاص نشان میدهد که سطوح سه گاز گلخانهای در سال دوهزار و بیست و دو همچنان در حال افزایش بوده است.
یخچال های طبیعی مرجعی که مشاهدات طولانی مدت برای آنها داریم، میانگین تغییر ضخامت بیش از –یک ممیز سه متر را بین اکتبر دوهزار و بیست و یک و اکتبر دوهزار و بیست و دو تجربه کرده اند. این تلفات بسیار بزرگتر از میانگین دهه گذشته است.
شش سال از ده سال منفی تراز جرمی ثبت شده (هزار و نهصد و پنجاه-دو هزار و بیست و دو) از سال دوهزار و پانزده رخ داده است. تلفات ضخامت تجمعی از سال هزار و نهصد و هفتاد تقریباً سی متر است. یخ دریا در قطب جنوب در بیست و پنجم فوریه سال گذشته به یک ممیز نود و دو میلیون کیلومتر مربع کاهش یافت که پایین ترین سطح ثبت شده و تقریباً یک میلیون کیلومتر مربع کمتر از میانگین بلندمدت (هزار و نهصد و نود یک – دوهزار و بیست) است. برای بقیه سال، به طور مداوم پایین تر از حد متوسط بود، با پایین ترین رکورد در ژوئن و ژوئیه. ذوب یخ های دریای قطب شمال در سپتامبر در پایان تابستان، رکورد یازدهمِ کمترین میزان یخ ماهانه در رکورد ماهواره را به خود اختصاص داد.
محتوای گرمای اقیانوس در سال دوهزار و بیست و دو به رکورد جدید مشاهده شده رسید. علیرغم ادامه شرایط لانینا، پنجاه و هشت درصد از سطح اقیانوس حداقل یک موج گرمای دریایی را در طول سال گذشته تجربه کرد.
میانگین سطح جهانی دریاها در سال گذشته به افزایش خود ادامه داد و به رکورد جدیدی برای رکورد ارتفاع سنج ماهواره ای رسید. نرخ متوسط افزایش سطح جهانی سطح دریا بین دهه اول ثبت ماهواره (هزارو نهصد و نود و سه – دوهزار و دو ، دو ممیز بیست هفت میلی متر در سال-) و آخرین (دوهزار و سیزده – دوهزار و بیست ودو، چهار ممیز شصت و دو میلی متر در سال)، دو برابر شده است.
اسیدی شدن اقیانوس: گاز کربنیک با آب دریا واکنش می دهد و در نتیجه «پ هاش» کاهش می یابد که به آن اسیدی شدن اقیانوس گفته می شود. اسیدی شدن اقیانوس ها ارگانیسم ها و خدمات اکوسیستمی را تهدید می کند. گزارش ششم ارزیابی «ای پی سی سی» به این نتیجه رسید که اطمینان بسیار بالایی وجود دارد که «پ هاش» سطح باز اقیانوس در حال حاضر کمترین میزانی است که حداقل در بیست و شش [هزار سال] بوده است و نرخهای فعلی تغییر «پ هاش» حداقل از آن زمان تاکنون بیسابقه است.
خشکسالی شرق آفریقا را فرا گرفت. میزان بارندگی در پنج فصل مرطوب متوالی کمتر از حد متوسط بوده است که طولانیترین توالی در چهل سال اخیر بوده است. تا ژانویه سال جاری، تخمین زده شد که بیش از بیست میلیون نفر در سراسر منطقه تحت تأثیر خشکسالی و سایر شوکها با ناامنی غذایی حاد روبرو هستند.
رکورد شکستن باران در ماه های ژوئیه و اوت منجر به سیل گسترده در پاکستان شد. بیش از هزار و هفتصد کشته و سی و سه میلیون نفر تحت تأثیر قرار گرفتند، در حالی که تقریباً هشت میلیون نفر آواره شدند. مجموع خسارات و خسارات اقتصادی سی میلیارد دلار آمریکا برآورد شد. جولای (صد و هشتاد و یک درصد بالاتر از حد نرمال) و آگوست (دویست و چهل و سه درصد بالاتر از حد نرمال) هر کدام مرطوب ترین رکوردها در سطح ملی بودند.
موج گرمای بی سابقه اروپا را در تابستان تحت تاثیر قرار داد. در برخی مناطق، گرمای شدید با شرایط استثنایی خشک همراه بود. مرگ و میر بیش از حد ناشی از گرما در اروپا در مجموع از پانزده هزار نفر در اسپانیا، آلمان، بریتانیا، فرانسه و پرتغال فراتر رفت.
چین گستردهترین و طولانیترین موج گرما را از زمان شروع ثبت رکوردهای ملی داشته است که از اواسط ژوئن تا پایان اوت ادامه داشت و منجر به گرمترین تابستان ثبت شده با اختلاف بیش از نیم درجه سانتیگراد شد. همچنین این دومین تابستان خشک در تاریخ بود.
ناامنی غذایی: تا سال دو هزار و بیست یک، دو ممیز سه میلیارد نفر با ناامنی غذایی مواجه بودند که از این تعداد نهصد و بیست و چهار میلیون نفر با ناامنی غذایی شدید مواجه بودند. پیشبینیها تخمین میزند که هفتصد و شصت و هفت ممیز نه میلیون نفر در سال دو هزار و بیست و یک با سوءتغذیه مواجه بودند، یعنی نه ممیز هشت درصد از جمعیت جهان. نیمی از آنها در آسیا و یک سوم در آفریقا هستند.
موج گرما در فصل پیش از موسمی دو هزار و بیست و دو، در هند و پاکستان باعث کاهش عملکرد محصول شد. این امر، همراه با ممنوعیت صادرات گندم و محدودیت صادرات برنج در هند پس از آغاز درگیری در اوکراین، در دسترس بودن، دسترسی و ثبات مواد غذایی اصلی در بازارهای بینالمللی مواد غذایی را به خطر انداخت و خطرات زیادی را برای کشورهایی که قبلاً تحت تأثیر کمبود قرار گرفته بودند، به همراه داشت.
مهاجرت و آوارگی: در سومالی، تقریباً یک ممیز دو میلیون نفر به دلیل تأثیرات فاجعه بار خشکسالی بر معیشت دامداران و کشاورزی و گرسنگی در طول سال آواره داخلی شدند که از این تعداد بیش از شصت هزار نفر در همان دوره به اتیوپی و کنیا رفتند. همزمان، سومالی میزبان تقریباً سی و پنج هزار پناهجو و پناهجو در مناطق آسیب دیده از خشکسالی بود. پانصد و دوازده هزار جابجایی داخلی دیگر مرتبط با خشکسالی در اتیوپی ثبت شد. سیل در پاکستان حدود سی و سه میلیون نفر از جمله حدود هشتصد هزار پناهجوی افغان را در مناطق آسیب دیده تحت تاثیر قرار داد. تا اکتبر، حدود هشت میلیون نفر به دلیل سیل آواره شده اند و حدود پانصد و هشتاد و پنج هزار نفر در سایت های امدادی پناه گرفته اند.

منبع: سایت مانتلی ریویو